Vitaliteit werkt aanstekelijk. Werkdruk is besmettelijk.
Leidend principe: Vitaal blijf je als je voor 51 % zorgt voor je zelf en 49 % dienstbaar bent aan een betekenisvolle zaak waar de wereld beter van wordt.
Wanneer je meer dan 49 % weggeeft word je op den duur een bedelaar (moeten anderen voor jou gaan zorgen).
Voorbeeld onderwijs
Een docent begeleidt jonge mensen in voor hen onbekend gebied, hij is de gids die helpt deze onbekende gebieden te ontdekken en er iets mee te doen, er iets van te leren, of er iets van te vinden – een goede docent ontsteekt ten slotte vuren en vult geen vakken – zo leerde Lievegoed mij.
Dat betekent zowel voor de docent als voor de student:
De moed hebben om met één been in de chaos te staan met tegelijk het andere been stevig been in de orde. Een beetje chaos, avontuur en stretchen is gezond en houd je vitaal. Vitaliteit die aanstekelijk werkt.
Te veel bezig zijn met zaken waar je (nog) niet goed in bent, (nog) niet begrijpt, waar je (nog) geen betekenis aan kunt geven en (nog) niet ziet hoe je er iets aan kunt veranderen, is dodelijk voor de vitaliteit en leidt tot een beleven van werkdruk en stress – die besmettelijk zijn.
Lesgeven is een ambacht. Een goede docent wordt daar blij van en blijft er vitaal bij ondanks de werkdruk en stress die daar een onlosmakelijk deel van is.
Maar puur lesgeven is nog iets heel anders dan bezig zijn met het ‘corvee’ (‘het is rot maar het mot’) dat hoort bij dit mooie vak. In dat corvee zit naar mijn waarneming de grootste bron van stress en werkdruk.
Voorbeelden van dit corvee:
- agendaplanning (inclusief voor- en na-bereiden van lessen),
- vastlegging in administratieve systemen zoals Magister,
- en vergaderen
Docenten hebben niet geleerd voor deze zaken en er meestal ook zelf nooit de tijd voor genomen om er goed passende gewoontes voor te ontwikkelen.
Wat kun je zelf doen als docent of faciliteren als schoolorganisatie?
Voorbeeld Outlook Inbox Zero
Outlook is gereedschap voor communicatie.
Communicatie moet stromen.
Iedere dag moet het Postvak In worden geleegd anders word je de bottleneck van je omgeving (en dat wil je niet).
Dus een goede strategie zou zijn:
- Leer je Outlook-gereedschap kennen (zoals de timmerman zijn hamer kent).
- Weet wat er mee wilt doen.
- Maak de simpelst mogelijke workflow voor jouw doel en passend bij jouw werkstijl.
- Breng de opties van Outlook terug tot precies dat wat jij nodig hebt.
- Stop met het gebruik van mappen maar gebruik de briljante zoekfunctie.
- Versnel het geheel door gebruik te maken van vier (4!) sneltoetsen.
Voordelen:
- Je hebt iets geleerd (dat vitaliseert)
- Je hebt iets elegant ingericht dat jou dient (geeft pret want je hebt je ambacht verrijkt)
- Het kost je minder tijd, aandacht en frustratie (helpt voor de werkdruk)
En hoera! – hiermee is e-mailen opgenomen in de 51% zelfzorg (in mijn terminologie ‘personal lean’).
Meer info over Inbox Zero.
Een vergelijkbare exercitie kun je ook doen met de andere corvee-bronnen. Wanneer je daar een klein gedeelte van je tijd en energie aan besteedt, kun je heel veel rendement halen. Iedere dag een klein beetje beter leidt al snel tot veel beter vanwege de samengestelde interest.
En de niet geringe bijvangst is deze: De student leert het meest van de docent die zelf in ontwikkeling is. Het enthousiasme voor nieuwe vergezichten, mogelijkheden, verantwoordelijkheden en betekenis is voeding voor het leren.
Dus samengevat:
Vitaliteit werkt aanstekelijk.
Werkdruk is besmettelijk.
Laten we kiezen voor vitaliteit door het ambacht uit te breiden tot het domein van het corvee en het daarmee op te nemen in de 51 %.
Wil je een keer over sparren over vitaliteit en werkdruk in jouw branche, een presentatie, workshop of training over organiseren? Laat het me weten via contact en ik zoek je op.
Tip! Ben je een Apple/Mac gebruiker? Kijk dan eens op de website MacMonk