Onrechtmatige daad en wanprestatie (+ Mauro)
Je zult wel denken ‘Waar gaat dit nu weer over?’
Deze twee begrippen vormen een mooi staaltje helder denken en daar houd ik wel van. Het is een duo van begrippen waar een heel juridisch stelsel op is gebouwd en dat bij mij al tientallen jaren af en toe in mijn werk opduikt. Vandaar dat ik het hier eens uitschrijf wat ik ervan begrijp.
Onrechtmatige daad (had je niet mogen doen)
Iemand doet iets aan een ander waarmee deze helemaal geen overeenkomst heeft. Dat kan per ongeluk zijn of expres, dat gegeven maakt voor de wetgever niet uit. Het gaat erom dat de dader iets doe wat hij/zij niet had mogen doen.
- Zonder toestemming van de rechthebbende muziek downloaden.
- Tijdschriften stelen bij de Albert Heijn
- Een bal door de ruit heen schieten
- Een jas kapot trekken bij het stoeien
- De spiegel van de Jaguar afrijden.
- Per ongeluk een vaas van de trapkant afduwen.
- enz. enz.
Ik word door de onrechtmatige daad aansprakelijk en in een aantal gevallen (niet expres gedaan = pech) ben ik daarvoor verzekerd (WA). De schade die ik heb veroorzaakt moet ik weer goedmaken.
Wanprestatie (je zou het anders/beter doen)
Twee partijen zijn iets overeengekomen maar een van beiden komt zijn deel van de afspraak onvoldoende na.
- De bakker doet geen zout in het brood.
- Een operatie mislukt.
- De medewerker komt keer op keer te laat.
- De garage stuurt een rekening voor niet gedane arbeid.
- enz. enz.
Ik word door mijn wanprestatie (‘fout’) aansprakelijk. Ik kan mij daar niet zomaar voor verzekeren want er zal afweging gemaakt moeten worden of het mij werkelijk kan worden aangerekend of dat ik mij toch heb gedragen naar de standaard van de overeenkomst en er pech of overmacht aan de orde is. De schade moet ook hier vereffend worden.
Bij de onrechtmatige daad bepaalt uiteindelijk de rechter wat onrechtmatig is op basis van de jurisprudentie die er is. Bij wanprestatie is er een ‘overeenkomst’ of een gangbare verwachting die de basis vormt van het oordeel van de rechter.
Mooi helder toch! En goed bruikbaar om zelf in voorkomende gevallen wat licht te laten schijnen in mistige voorvallen. Als een jurist dit leest en het nog scherper heeft (het zal vast nog complexer zijn) dan lees ik dat graag in de comments.
En Mauro dan? Mauro was een jongen die alleen door ouder te worden (in 2011) illegaal is geworden. Het gaf veel reuring in ons land. Ook helder maar natuurlijk niet te begrijpen bizar. Natuurlijk geen wanprestatie of onrechtmatige daad. Je kunt helderheid ook misbruiken. Ouder worden is geen daad en daar moet je dus ook niet voor gestraft kunnen worden.
Tip! Ben je een Apple/Mac gebruiker? Kijk dan eens op de website MacMonk
3 reacties
Dank je wel voor je heldere uitleg. Ik snapte het niet helemaal, nu wel!
Interessant dat je deze twee begrippen met elkaar vergelijkt. Wanneer het gaat om een wanprestatie, heb je altijd de kans om het goed te maken. Ik denk dat een rechter bij complexere zaken een betere inschatting kan maken waarover het gaat.
Dat is zeker zo. Hier beschreven is een eerste inzet tot een wat beter begrip van het verschil voor eindgebruikers van het recht.